Evet, görünen o ki, komşumuz Bulgaristan’da ufukta yine yeni bir seçim var.
Katılım ve dağılım anlamında 2 Nisan 2023 seçimleri, öncekinin aynısı.
Değişen, sadece birinci ve ikinci sıradaki iki partinin yer değiştirmesi.
Önceki seçimde ikinci olan GERB’in (Grajdani Za Evropeysko Razvite Na Bılgariya-
Bulgaristan’ın Avrupa Gelişimi İçin Vatandaşlar) birinci,
Birinci olan PP’nin (Prodıljavame Promyana-Değişime Devam) da ikinci parti olması.
HÖH’ün (Hak ve Özgürlükler Hareketi) yani DPS (Divijeniye Za Prava İ Svobodi) oy oranını
koruduğu bu seçimin asıl galibi
Ve en büyük sükseyi yapan partisi ise
Oylarını son 6 yıldır istikrarlı bir şekilde artıtan
Ve Rusya yanlısı olarak bilinen aşırı milliyetçi Vızrajdane (Yeniden Doğuş).
O kadar ki, 2017’de 38 bin oy ile parlamentoya bile giremeyen Vızrajdane,
2021 Nisan seçimlerinde 78 bin, Temmuzda 82 bin, Kasımda 127 bin,
Ekim 2022’de ise 254 bin oy alır.
İstikrarlı yükselişini 2 Nisan 2023 seçimlerinde sürdüren parti,
Aldığı 358.174 oy ve 37 milletvekiliyle parlamentonun 3. büyük partisi haline gelir.
Bu hızlı, istikrarlı yükseliş ve özgüvenden dolayı olsa gerek
Hükümetin kurulmasına taraf gibi görünmekle birlikte
Asıl arzusu en kısa sürede yeni bir seçimin yapılması
Hedefi, bu ekonomik ve siyasi krizi fırsat olarak kullanıp
Birinci veya en azından ikinci parti olmak.
Neden olmasın?
Hele hele seçime katılımın çok düşük olduğu
Ve seçmen sayısının az olduğu bir ortamda
Örgütlü ve organize bir parti
Tarihte yaşanan örneklerde de görüldüğü üzre
Diğer partileri arasından sıyrılıp 1. parti olma olasılığı çok da hayalci degi.1
Son iki yılda yapılan beş seçimin birinde
Oy patlaması yapan
Ancak bir sonraki seçimde parlamentoya girmekte bile zorlanan
Popülist partilerin de umut olmaktan çıkması,
2009’da 1 milyon 678 bin 600 oy alarak birinci olan sistem partisi GERB’in
2 Nisan 2023’te 669.924 oy ile birinci olması,
Ekonomik krizin ve umutsuzluğun tavan yapması
Hayat pahalılığının hızla artması,
Bütçenin hala hazırlanamamış ve çalışanların beklediği zamları alamamış olması
Kısaca sistemin tıkanması ve halkın güvenini yitirmesi
Vızrajdane’nin en büyük kozu...
GERB partisi ve lideri Boyko Borisov bu gerçeğin farkında olsa gerek
Olası bir hükümetsizlik durumunda sorumlu olmamak
Ve gelecek seçimde halkın desteğini alabilmek için
Israrla iki büyük partinin hükümeti kurması gerektiğini savunuyor
Ve tezini de,
Bulgaristan’ın istikrara ancak bu şekilde kavuşacabileceği
Ve ekonomik krizi ancak bu sayede aşabileceği söylemi üzerine kuruyor.
Doğrudan seçim istiyoruz diyemeyen PP ise
Halkın GERB’e teveccüh gösterdiğini, onu birinci parti yaptığını
Dolayısıyla sorumluluğu da ona verdiğini söyleyerek
Aslında dolaylı olarak yeni bir seçimden yana olduğunu söylüyor.
Ancak,
GERB : 669.924 %26.49 69
PP : 621.069 %24.56 64
VIZRAJDANE : 358.174 %14.16 37
DPS : 347.710 %13.75 36
BSP : 225.914 %8.93 23
İTN : 103.971 %4.11 11
Seçim sonuçları ve milletvekili dağılımının ortaya koyduğu bu tablo da gösteriyor ki,
HÖH yani DPS’nin işin içinde olmadığı bir koalisyonda
İki büyük partiden birinin diğer küçük partileri yanına alarak
Parlamentoda hükümet kurmak için gerekli olan sayıya ulaşmakla birlikte
İstikrarlı bir hükümet kurmayı beceremiyor.
Dahası küçük partilerin güçlerinin üzerinde talepte bulunmaları
İstikrarlı ve kalıcı bir hükümetin kurulmasını engelliyor.
Bir de hiçbir partinin,
Üyelerinin ve seçmenlerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu
HÖH ile açıktan koalisyon kurmak istememesi
Dahası, GERB’in görünüşte ideolojik nedenlerle
Gerçekte ise istikrarlı yükselişinin önünü kesmek için
Aşırı milliyetçi Vızrajdane ile aynı hükümette yer almayacağını deklare etmesi
Komşunun yeni bir hükümet kriziyle karşı karşıya kalmasına
Ve siyasi krizin aynı ağırlıkla devam etmesine neden oluyor.
Şunu da açıklıkla ifade etmek gerekiyor ki,
Görünüşte hükümet kurma çabası olarak görülen siyasi hamleler,
Aslında hükümet kurmaktan çok
Gelecek seçime yönelik taktiksel mücadeleden başka bir şey değil.
Ancak evdeki hesabın çarşıya uymaması
Hesabın tutmaması çok büyük olasılık.
Görünen o ki,
Fiili cumhurbaşkanlığı sisteminin yaşandığı Bulgaristan’da
Mevcut durumdan en fazla karlı çıkan
Gerçekte iktidarın sahibi ve belki de şu an ülkenin güvencesi olan
Cumhurbaşkanı Rumen Radev’le
Mevcut siyasi kriz ve çıkmaz sayesinde
Gelecek seçimlerde patlama yapmayı umut eden
Vızrajdane partisi görünüyor...
Kısaca bu yıl içinde Temmuz veya Ekimde
Yeni bir seçim daha yaşanacak.
Bu da büyük bir olasılıkla,
Yerel seçimlerin de olacağı Ekim 2023 olacak.
Kısaca seçmenin karşısına 2 sandıkla çıkılacak.
Ve Ab üyesi Bulgaristan’da yaşanacak bu seçim,
Sadece Bulgaristan’ı değil
ABD, Rusya ve AB’nin taraf olmasıyla
Başta Balkanlar olmak üzere birçok ülkeyi etkileyecek görünüyor...
Bekleyip göreceğiz...