DÜNYA HALKLARI 4. BÖLÜM: ÇİNGENELER (ROMANLAR)
Asya Balkan Stratejik Araştırmalar Merkezi tarafından hazırlanan Dünya Halkları serisinin dördüncü bölümünü dünyanın en özgün toplumlarından birisi olan Çingenelere ayırdık.

Ortaçağ İslam tarihçilerine göre Hazreti Nuh’un üç oğlundan biri olan Yafes’in soyundan türeyen Çingenelerin anavatanlarının günümüzdeki Hindistan olduğu düşünülmektedir.

Çingene toplumu üzerinde yapılan genetik araştırmalar, bu görüşü desteklemektedir.

Genetik testler, dünyaya dağılan Çingene kökenlilerin bulundukları bölgelerden etkilennmiş olmakla birlikte çoğunlukla Hindistan, Pakistan, Türkiye ve Kuzey Batı Afrikanın coğrafi köken konusunda öne çıktığını göstermektedir.

Çingenelerin anavatanları Hindistan’dan ne zaman ve hangi sebeplerle ayrıldığı konusunda birçok farklı görüş bulunmaktadır.

Onuncu yüzyılda yaşamış İranlı şair Firdevsi, bu ülkede yaşayan Luri halkının milattan sonra 420’de Hindistan ve Karaçi civarından göç ettiklerini yazar.

Bu göçe katılan yaklaşık on iki bin kişinin Çingenelerin ataları olduğunu eder.

Ancak İran’daki Luristan bölgesinde yaşayan yerel halkın Farsça ve Kürtçe ile akraba bir yerel dil konuşmalarına bakılarak Çingene toplumunun Hindistan’dan sonraki ikinci adresinin burası olduğunu söylemek oldukça güçtür.

Firdevsi’nin söylediklerini kanıtlayacak bir belge olmamakla birlikte Luri halkının Hindistan’dan İran’a göç ettiği süreçte bazı Çingene topluluklarının da hareket ederek Ön Asya’ya dağılmış olmaları mümkün görünüyor.

Çingenelerin Türk İslam kültürüyle karşılaşmalarının Gazneli Mahmud’un Hindistan seferi sonrası gerçekleştiği söylenebilir.

Hindistan’a ilk seferinin 1001 yılında yapan Gazneli Mahmud, 1027 yılına kadar on yedi defa bu ülkedeki Racalar ile savaştı.

Pakistan ve Kuzey Hindistan’da İslam dininin yayılmasını sağlayan Gazneli Mahmud, bu ülkede en düşük kastlardaki toplumlar tarafından kurtarıcı gözüyle kabul edildi.

Bu topluluklardan bazıları İslam dinine geçti ve Hint baskısından kurtulmak için göç etti.

Çingene topluluklarının bir kısmının bu dönemde Müslüman olduğu düşünülüyor. Ayrıca Müslüman olmayan Çingene topluluklarının da Hindistan’daki baskılardan kaçarak Gaznelilerin hakim olduğu bölgelere göç ettikleri değerlendiriliyor.

Ancak tüm Çingene topluluklarının aynı anda ve aynı olaya bağlı olarak anavatanlarından kopmadıkları anlaşılmaktadır.

Çeşitli zamanlarda ve farklı gelişmelere bağlı olarak Hindistan’dan ayrılan Çingene topluluklarının gezgin hayat tarzını benimsemek zorunda kaldıkları düşünülüyor.

Çingene toplumu içinde bir bölümünün Hazar denizinin kuzeyi ve Kafkasya üzerinden Doğu Avrupa’ya yayıldıklarını görüyoruz. Günümüzde Romanya, Macaristan, Polonya, Almanya ve Rusya’da dağınık topluluklar halinda yaşayan Çingenelerin bu yolla geldikleri kanaati vardır.

Oldukça kalabalık bir başka Çingene topluluğunun ise İran ve Suriye üzerinden Mısır’a geldikleri, burada uzunca bir süre kaldıktan sonra küçük gruplar halinde Akdeniz üzerinden İtalya, İspanya, Fransa gibi Avrupa ülkelerine yerleştikleri görülüyor.

Avrupalıların Mısırlıları tanımlamak için kullandığı Kıpti kelimesinin İngilizcede Çingeneler için kullanılan Cipsi sözcüğünün kaynağı olduğu açıktır.

Çingenelerin dünyaya yayılmaları esnasında üçüncü bir yol ise Anadolu üzerinden Balkanlara giden Çingene topluluklarıdır.

Bunlardan bir kısmı kendi hallerinde Bizans topraklarına göç etmişlerse de önemli bir bölümü Oğuz Türkleri ile kader birliği yapan Çingenelerdir.

Bizanslıların 1051’de İstanbul ve 1068’de ilk defa Çingenelerin nüfus kayıtlarına işlendikleri tespit edilmiştir.

Sultan Alpaslan’ın Malazgirt zaferi sonrasında Anadolu’ya yerleşen Oğuz boylarının peşi sıra birçok Çingene obasının da onlara eşlik ettiği görülür.

Sonraki yüzyıllarda Cengiz Han’ın önünden Anadolu’ya kaçan ikinci dalga Türkmen topluluklarıyla birlikte çok sayıda Çingene obasının geldiği anlaşılıyor.

Osmanlılar, Çingeneleri kendi hayat tarzları içinde kabul etmiş ve onları topraklarından zorla sürgün etmeyi düşünmemiştir. Öte yandan, Müslüman ve Hıristiyan Çingenelerin birbirine karışmamalarına özen göstermiştir. Her Çingene topluluğunun hangi bölgelerde göçebelik yapabileceğine dair kurallar koymuştur.

Çingene obalarına Katuna adını veren Osmanlılar, onların aralarından seçtikleri şeflerle muhatap olmuşlar ve Çingenelerin bireysel olarak obalarını terk etmelerine izin vermemişlerdir.

Sultan Süleyman döneminde Çingeneler için ayrı bir sancak oluşturulmuştur. Ancak bu uygulama zamanla kaldırılmıştır.

Osmanlının izlediği Çingene siyasetinin, onları mümkün olduğu kadar İslam inancı içinde tutma, kuralsız yayılmalarını durdurma, hayat tarzlarına uygun işlerde hizmetlerinden yararlanma ve mümkün olduğu kadar yerleşik düzene geçmelerini sağlama biçimindedir.

Osmanlının dağılması sürecinde Müslüman Çingenelerin bir kısmı Anadolu’ya geri dönmüştür. Günümüzde Bulgaristan başta olmak üzere Balkan ülkelerinde Müslüman Çingeneler yaşamaktadır. Ancak Balkanlarda kalan Çingenelerinin birçoğu, Hıristiyandır. Makedonya, Yunanistan, Romanya, Sırbistan, Bosna Hersek, Arnavutluk, Kosova ve Bulgaristan’da irili ufaklı Çingene toplulukları varlığını sürdürmektedir.

Amerika, Kanada, Avustralya, İngiltere gibi ülkelerde de küçük Çingene toplulukları vardır.

Türkiye’de Çingenelerin en yoğun yaşadığı iller, İstanbul, İzmir, Edirne, Çanakkale, Samsun, Bursa, Adana, Düzce, Kırklareli ve Tekirdağ olarak sıralanabilir.

Türkiye Çingenelerinin büyük ekseriyeti anadil olarak Türkçe konuşmaktadır ve Çingene dili büyük ölçüde yeni nesiller tarafından bilinmemektedir.

Çingeneler’in İstanbul’un fethinden sonra şehre gelerek önce Galata surları dışında Kasımpaşa’da Çürüklük denilen yere iskân edildikleri, daha sonra Ayvansaray, Sulukule, Sultan mahallesi ve Üsküdar’da Selâmsız mahallesine toplu halde yerleştikleri anlaşılmaktadır.

1477’de yapılan nüfus sayımına göre İstanbul’da otuz bir hâne Çingene ikamet etmekteydi. Bu rakama muhtemelen gezici olanlar dâhil değildi.

Evliya Çelebi, Çingeneler’in İstanbul’a Fâtih Sultan Mehmed döneminde Gümülcine ve Menteşe sancaklarından getirildiğini kaydeder.

Daha sonra Yenibahçe, Sulukule, Ayvansaray, Üsküdar, Kasımpaşa semtlerine yerleştirildikleri anlaşılmaktadır.

İstanbul’un en ünlü Çingene yerleşim birimlerinden sayılan Hacı Hüsrev, Çingeneler’in yerleşik düzene geçtikleri ilk mahalle olarak bilinmektedir.

Çingenece kuzeybatı Hint - Aryan dillerinin bir kolu olan Sâmî dil grubuna mensuptur. Belli başlı Çingene lehçeleri olarak Ermenistan, Suriye ve Avrupa lehçeleri anılır.

Çingeneler, farklı ve biraz da gizemli bulunan yaşam tarzları nedeniyle tarih boyunca sürekli ırkçılıkla mücadele etmek zorunda kalmıştır.

Defalarca zorunlu sürgün, asimilasyon ve hatta soykırıma uğrayan Çingeneler, Nazi Almanyası tarafından ağır biçimde katledilmişlerdir.

Yahudi soykırımının yaşandığı dönemde Polonya, Macaristan, Çekya gibi ülkelerdeki toplama kamplarında öldürülen Çingene sayısı yüzbinlerle ifade edilmektedir.

Çingene kelimesinin öz Türkçe fakir, miskin gibi anlamlara gelen Çigan sözcüğünden geldiği, zamanla Farsçaya Çingane biçiminde geçtiği düşünülmektedir.

İlk olarak bir Yunanca kayıtta 1378’de benzer bir söyleniş olarak geçtikten sonra birçok Avrupa diline de Çigan, Ciguli, Zigan, çingen gibi benzer sözcükler biçiminde yerini almıştır.

İngilizce söylenişi olan Cipsi ifadesi ise biraz önce söylediğimiz gibi Mısır kökenli olduklarını zannedilmelerinden kaynaklanan bir yanlış algıdan ibarettir.

Çingene sözcüğünün birçok ülkede ayrımcılık ifade eden aşağılama ifadesi haline geldiği ne yazık ki acı bir gerçektir.

Bu nedenle Çingenelerin kendi dillerinde adam, olgun insan anlamına gelen Rom sözcüğünden hareketle Roman kelimesini tercih ettiği görülür.

Çingeneler veya kendi isimlendirmeleriyle Romanlar, özellikle müzik, dans ve sahne sanatlarına olan yatkınlıklarıyla bilinir.

İspanya’nın birçok tanınmış gitar virtiözü ve flemenko dansçısı Çingene kökenlidir.

Balkan ve Doğu Avrupa ülkelerinde birçok tanınmış müzisyen de Çingenedir.

Türkiye’de de çingene kökenli birçok sinema sanatçısı ve müzisyen yetişmiştir.

Çingenelerin kendilerine özgü müzik ve dans kültürleri Roman havası, Roman oyunu gibi isimlerle bir ekol olarak Türk kültürü içinde yaşamaya devam etmektedir.

Türkiye’de ve dünyanın birçok ülkesindeki Müslüman Çingeneler, Türk kimliğine büyük ölçüde entegre olmuştur.

Zaman Mekan Makinesi
ŞAMAN SELENGE: TÜRK MİTOLOJİSİNDE TENGRİ VE YARADILIŞ DÜNYA HALKLARI, 3. BÖLÜM: LAZLAR DÜNYA HALKLARI 4. BÖLÜM: ÇİNGENELER (ROMANLAR) TARİHİ VE KÜLTÜRÜYLE ÇERKESLER, DÜNYA HALKLARI 5. BÖLÜM TÜRKLERİN KUZENLERİ: MACARLAR, FİNLANDİYALILAR, ALMANLAR VE KELTLER Şiir Gibi Şehir: Varna ÇERKES MİTOLOJİSİ, ESKİ ÇERKES DİNİ VE NARTLAR ASTROLOJİ BİLİM DALI MI? ASTROLOG MICHAELA ASTRO İZMİR VE MALATYA DEPREMLERİNİ TARİHİYLE NASIL BİLDİ Yapay Zeka ile Tarkan'a Selanik Türküsü Söylettiler! Zeki Müren Yaşasaydı ve Selanik Türküsü'nü Okusaydı Kudüs: Mitolojilerin Savaştığı Şehir KIZIL DELİ KAHİN'İN ERZİNCAN ALTIN MADENİ KEHANETİ GERÇEKLEŞTİ, PEKİ KİM BU X KAHİNİ? BURSA DEPREMİ, BİZANS DÖNEMİNDEN GÜNÜMÜZE BURSA'NIN FAY HATLARI İLE SINAVI, 1855 VE YENİ KEŞİF Oğuzların Kökenlerine Dair 4 Farklı Tarih Tezi 2026'DA HİDROJEN BOMBASI ATACAKLAR, AZERBAYCANLI KAHİN NADİM ALIXANOV'UN 3. DÜNYA SAVAŞI KEHANETİ GÜZEL ASTROLOG MICHAELA ASTRO'NUN YEREL SEÇİM KEHANETLERİ: İSTANBUL, ANKARA, İZMİR, BURSA VE ANTALYA Karamanoğulları Beyliği ve Hanedan Ailesinin Kökenleri ŞEHİR GEÇİŞİ HİZMET SINIFINDAKİ YOLLARDA YAN YOL KATILIMLARINDAN KAYNAKLANAN SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNE BİR ÖNERİ Hadise, Çarşamba'yı Sel Aldı Türküsü'nü söylerse! RUS İSTİHBARAT BELGELERİNE GÖRE BALKAN TÜRKLERİ'NİN KÖKENLERİ İlk Yunan Parlementosu: Anabolu (Nafplion) Ağa (Vouleftikon) Camii Nedenleri Sonuçları ve Çözüm Önerileri Bağlamında Akran Zorbalığı: Bir Olgubilim Çalışması Ortaokul Öğrencilerinde Problemli İnternet Kullanımı İle Öz-yeterlik Arasındaki İlişkide Yaşam Doyumunun Aracı Rolünün İncelenmesi Arnavut Halk Destanı ve Türkülerinde İstanbul BELEDİYE KAVRAMI VE BELEDİYECİLİK ANLAYIŞININ GELİŞİMİ VE CUMHURİYET ÖNCESİ TÜRKİYE’SİNDE TAŞIDIĞI ANLAM Proto Çerkeslerin, Proto Gürcülerin, Proto Lazların, Proto Türklerin, Proto Keltlerin ve Trakların Genetik Akrabaları olarak İSKİTLER, KİMMERLER ve SARMATLAR LAİKLİK KAVRAMI ve DÜNYADAKİ GELİŞİMİ DÜNYA HALKLARI, 2. BÖLÜM: GÜRCÜLER SAKALARIN VE İSKİTLERİN GİZEMLİ TARİHİ DÜNYA HALKLARI, 1. BÖLÜM: TÜRKLER HIUNG-NU VEYA ASYA HUNLARI'NA DAİR Anadolu'nun Unutulmuş En Eski Üç Uygarlığı: Hattiler, Hurriler ve Luviler AŞİNALAR'IN GERÇEK TARİHİ URARTULAR, HURRİLER ve METANNİLER KÜRTLERİN GENETİK ATALARI MI? BİLİNEN İLK TÜRK MİLLİYETÇİSİ HÜKÜMDAR: HUN KAĞANI Çİ Çİ HUN KAĞANLARININ ÇİNLİ HATUNLARI TÜRKLERİN KAYIP 500 YILI (MS 48, MS 552) Elazığ'da Cin Çarpması İddiası Arap kökenli göçmen Akadlar, Sümer Uygarlığını nasıl ele geçirdi? ŞAMAN SELENGE AZERBAYCAN UÇAĞININ DÜŞMESİNİ ÖN GÖRMÜŞTÜ MICHAELA ASTRO: 2025 HERHANGİ BİR YIL DEĞİL, MÜTHİŞ KEHANETLER, HERŞEY KOÇ DOLUNAYI İLE BAŞLAYACAK KÜLTİGİN'İN YUĞ TÖRENİ YOUTUBE'DA! Şaman Selenge 2025 Kehanetlerini Zaman Mekan Makinesi'nde Açıklıyor TRUMP AİLESİNİN ÖZEL ASTROLOGU MICHAELA ASTRO AMERİKA'DAKİ SEÇİM SONUÇLARINI AYLAR ÖNCE BİLDİ YOUTUBE DİZİLERİ KUŞAĞI ZAMAN MEKAN MAKİNESİ KANALINDA ÇOK YAKINDA BAŞLIYOR Selanik Masalı Çok Yakında Başlıyor KİM BU İSKİTLER? KİMMER ÜLKESİ NASIL BİRKAÇ HAFTADA İSKİT İŞGALİNE UĞRADI? Sürmeli Kadın'dan Zeus Baharı Uyarısı Astro'dan 2025 Burç Yorumları TÜRK İNANIŞLARINDA TENGRİ VE ZAMAN KAVRAMI Selanik Masalı'nın İkinci Bölümü Yayınlandı SELANİK MASALI DİZİSİNİN BABACAN ESNAFI KASIM EFENDİ Şaman Selenge ve Gazze'de Ateşkes ALPER TUNGA'YI KİM ÖLDÜRDÜ? TARİHİN HANGİ DÖNEMİNDE NERDE YAŞADI? ISSIZ ACUN KALDI MI? Şaman Selenge'nin Kehaneti Bolu Kartalkaya'da Gerçekleşti MICHAELA ASTRO: TRUMP ÜLKE SINIRLARINI BÖYLE DEĞİŞTİRECEK! ULTRA ZENGİNLER YEMİN MERASİMİNDE Selanik Masalı 3 Bölüm Birden KARAMANOĞLU MEHMET BEY'İ KİM ÖLDÜRDÜ? 1277 KARAMANOĞULLARI, MOĞOLLAR VE ZAMAN YOLCUSU ZAMİRA KARADENİZİN EN GÜÇLÜ 5 AİLESİ KOSOVA SAVAŞI'NI BAŞLATAN AŞK EYÜPSULTAN VE SAMSUN'DAKİ ÖĞRETMEN CİNAYETLERİNİN BİLİNMEYEN YÖNLERİ MÜTHİŞ MANSUR YAVAŞ VE YUSUF HALAÇOĞLU KEHANETİ GÜZEL ASTROLOG MICHEALA ASTRO: AZRA, SERTAP ERENER VE GEZERAVCI! Mevlana ve Yasak Aşk FATİH SULTAN MEHMET'İN HAREMİNDEKİ PONTUS PRENSESLERİ Şaman Selenge Ne Dediyse O! Avrupa Parlamentosu Seçimlerini Bildi KİM BU KARAMANOĞULLARI? KONYA 1261, ANADOLU SELÇUKLULARI BEYLİĞİ NEDEN TANIDI? ZAMAN YOLCUSU ZAMİRA EMEKLİLER! ÜSKÜDAR KAHİNİ ÖZGÜR ÖZEL, ANKARA VE ANAYASA ANAHTAR KELİMELERİYLE İSTİHAREYE YATTI İNGİLİZ METAFİZİK İSTİHBARAT TEŞKİLATI MI-X TÜRKİYE KUZEY LÜBNAN'A GİRECEK! Hun Türklerinde Ölüm Maskeleri Almanlar'ın 2700 Yıllık Tarihleri İTTİHATÇILAR MASON MUYDU? Ukraynalı Astrolog Çiftten Rusya Dağılacak Kehaneti MICHAELA ASTRO İLE DİŞİL ENERJİ SEANSI OSMANLI BEYLİĞİNİ KİMLER KURDU? OSMANOĞULLARI'NIN KAZANDIĞI İLK SAVAŞ İslam Öncesi Dönemde Kurban