İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN NATO ÜYELİĞİ
Birer Baltık ülkesi olan İsveç ile Finlandiya’nın NATO üyeliği İttifaka ve Türkiye’ye ne getirir? Avrupa istikrar ve güvenliğine nasıl katkı sağlar? Ne gibi riskler taşır? Rusya ile yeni bir gerginlik-çatışma alanları yaratır mı? Akla gelebilen, bunlara benzer pek çok soruya cevap verebilmek için, geçmişte neler yaşandığını kısaca hatırlayalım.

Avrupa ülkeleri İkinci Dünya Harbinden yorgun ve bitkin çıkmışlardı. Ekonomileri çökme noktasına gelmişti. Stalin yönetimindeki Sovyet Rusya ise Avrupa’nın yarısını işgal etmişti. İşgal ettiği yerlerden çekilmek gibi bir niyeti de yoktu. Bu durum karşısında, Belçika, Danimarka, Fransa, İzlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Portekiz, İngiltere, ABD ve Kanada 1949 yılında NATO’yu kurdular. Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü denilen bu yapı dayanışma, işbirliği ve kolektif savunma anlayışı ile Avrupa’nın güvenlik ve istikrarına çok önemli katkı sağlamış, Sovyetler Birliğine ve onun askeri gücü olan Varşova Paktı’na karşı bir denge unsuru olarak görev yapmıştır.

1952 yılında Türkiye ve Yunanistan, 1955 yılında Batı Almanya, 1982 yılında İspanya NATO’ya katılarak ittifakın sorumluluk sahası daha da genişlemiştir.

1991 yılında Varşova Paktı’nın yıkılması ve Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra NATO, doğuya doğru genişleyerek eski VP üyesi ülkeleri bünyesine katmış, Avrupa’da barış, güvenlik ve istikrarın devamını sağlamıştır.

Bu cümleden olarak, Sovyet Blokundan ayrılarak demokratik sisteme adapte olan, demokrasi ve insan hakları konularında süratli gelişme gösteren Polonya, Macaristan ve Çekya 1999 yılında NATO’ya üye yapılmışlardır. Benzer şekilde Slovakya, Romanya, Bulgaristan, Arnavutluk, Estonya, Letonya ve Litvanya ile eski Yugoslavya’nın birer parçası olan Slovenya, Hırvatistan da 2009 yılında ittifaka katılmışlardır. 2017 yılında Karadağ ve Kuzey Makedonya’nın, Nisan 2023 tarihinde Finlandiya’nın ittifaka katılması ile üye sayısı 31’e yükselmiştir. Bugün için, Balkanlarda Bosna-Hersek, Sırbistan ve Kosova, Baltık ülkelerinden ise sadece İsveç ittifak dışındadır.

Rusya, NATO’nun Doğu Avrupa’ya doğru genişlemesine karşı çıkmış, ancak gerginliği artıracak söylem ve tedbirlerden kaçınmıştır. Kafkaslarda ise Avrupa Birliği ve NATO’ya göz kırpan Gürcistan’ı 20014 yılında sindiren Rusya, 24 Şubat 2022 günü Ukrayna’yı fiilen işgale başlamıştır.

Her iki taraf için de büyük bir yıkım ve askeri kayba neden olan Ukrayna savaşı, bu güne kadar hiçbir ittifaka girmeyen, Avrupa Birliği üyesi İsveç ve Finlandiya’da korku yaratmıştır. Demokrasi ile yönetilen ve sosyo-ekonomik yapıları oldukça güçlü olan bu iki Baltık ülkesi, Rusya’nın ilk fırsatta kendilerine yönelebileceğini değerlendirerek 2022 yılında üyelik için NATO’ya başvurmuşlardır.

Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in terör örgütlerine destek verdikleri gerekçesi ile söz konusu üyeliğe karşı çıkmıştır. Finlandiya, Türkiye’nin taleplerine olumlu yaklaşmış,    İsveç ise, bu talepleri kişisel özgürlüklere müdahale olarak nitelemiştir. Sonuçta 04 Nisan 2023 tarihinde yapılan NATO zirvesinde Finlandiya üyeliğe kabul edilirken, İsveç’in üyeliği daha sonraki zirvelere kalmıştır.

İsveç ile Finlandiya coğrafi olarak birbirini tamamlayan iki komşu ülkedir. Biri olmadan diğerinin NATO üyeliği çok da anlamlı değildir. Bu nedenle İsveç işi ağırdan almış, ancak bölgede yalnız kalınca acele ile Türkiye’nin taleplerini yerine getirmeye başlamıştır. Bu maksatla “Yeni Terörle Mücadele Yasasını” parlamentodan geçirmiş, 11 Temmuz 2023 tarihinde Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta yapılacak NATO Zirvesini beklemeye başlamıştır. Bu arada Türkiye-İsveç-Finlandiya ortak toplantıları devam etmektedir.

Uzun yıllar İsveç Krallığı olarak varlığını sürdüren, Osmanlı Devleti ile iyi ilişkiler içinde olan bu devlet, krallık idaresini devam ettirirken, parlamenter sistem içerisinde insan hakları ve demokrasinin ön plana çıktığı çağdaş, ilerici, ekonomik olarak güçlü bir yapıya kavuşmuştur. Her iki dünya Harbinde de tarafsız kalmış, ülke yıkıma uğramamıştır. 1995 yılından beri AB üyesidir.

Başkenti Stokholm olan İsveç, 10.42 milyon nüfuslu, 528.447 kilometre kare alana, 635.7 milyar dolarlık milli hasılaya sahip bir ülkedir. Batı ve kuzeyinde Norveç, doğusunda Bothnia Körfezi ve Finlandiya yer almaktadır.  Güneyde ise bir köprü ile Danimarka’ya bağlanmıştır.

Askerliğin zorunlu olmadığı İsveç’te  Savunma Kuvvetleri;  37.400 aktif, 12.000 yedek personelden meydana gelmektedir. Son yıllarda savunma teknolojisinde oldukça başarılı çalışmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda kendi savaş uçağını (Saab JAS 39 Gripen) üretmektedir. Toplam 204 savaş ve destek uçağına sahiptir. Deniz Kuvvetlerinde 7 Korvet, 9 Mayın Gemisi, 5 denizaltı ve 147 savaş/destek gemisi bulunmaktadır.  Kara Kuvvetlerinde 120 adet Leopar 2A5 modeli tank yer almaktadır. Ayrıca 42 adet Leopar 2A4 modelini rezerv olarak muhafaza etmektedir. Carl Gustav ve AT4 HEAT modeli tanksavar silahlarını üretmektedir. Personelin tamamı profesyonel olduğundan eğitim düzeyi yüksektir. Kullandığı teknoloji ve eğitim seviyesi nedeniyle üyeliği onaylandığı takdirde, NATO’ya uyumu kolay, katkısı fazla olacaktır.

 

İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğinin fayda ve mahzurları neler olabilir?

 

Ukrayna savaşı ile meşgul olan ve Batı’dan soyutlanan Rusya, Finlandiya’nın NATO üyeliği için aleyhte birkaç cümle dışında reaksiyon göstermemiştir. Benzer şekilde İsveç’in üyeliğine de önemli bir reaksiyon göstermesi beklenmemektedir. Ancak bu durum, Rusya’nın hiçbir şey yapmayacağı anlamına gelmez. Örneğin;

  1. Rusya, Ukrayna savaşına devam ederken, ekonomik şartlarını biraz daha zorlayarak, ABD ile yeni bir silahlanma yarışı (Nükleer Silah gibi) başlatabilir.
  2. Bazı birliklerini (Kara, Hava) Finlandiya sınırına kaydırarak buralarda konuşlandırabilir, Baltık Donanmasını takviye edebilir, Kaliningrad bölgesine nükleer silah yerleştirebilir. Her üç hareket tarzı ile de NATO için tehdit oluşturur. Bu durum, NATO’nun Baltık Bölgesinde “askeri güç” bulundurma ve kullanma olasılığını artırır.
  3. Savunma harcamalarını daha da artırmak yerine, terör faaliyetlerine ve / veya örgütlerine desteğini artırabilir, iç huzuru bozuk bazı ülkelerde iç karışıklıkları / çatışmaları kışkırtabilir.
  4. Suriye, İran, Afganistan, Pakistan ve Afrika ülkelerinden kontrolsüz göçü destekleyerek, Türkiye ve Avrupa’yı ekonomik ve insani açıdan zor durumda bırakabilir.

Buna karşılık;

  1. Bu iki ülkenin üyeliği ile Baltık Körfezi bir NATO gölü haline gelir, Rusya’nın eski başkenti St. Petersburg, NATO kuvvetlerinin menzili ve etkisi altına girer.
  2. Bir savaş halinde, Baltık Denizindeki Rus Donanması açık denize çıkma imkânını kaybeder. Rusya’nın kontrolündeki Kaliningrad bölgesi tamamen kuşatılmış olur.
  3. Bu iki ülkenin üyeliği ile ABD, Avrupa üzerindeki egemenliğini tam olarak sağlamış olur.
  4. NATO’nun Rusya ile olan kara sınırı 1340 km daha artar. Uzak mesafeli keşif, gözetleme, kritik alanlara engel yapımı önem kazanır.
  5. İklim değişikliği nedeniyle eriyen buzullar, Kuzey Denizinde yeni ulaşım ve ticaret yollarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu iki ülkenin üyeliği ile NATO, gelecekte söz konusu ticaret yollarının kontrolünde de söz sahibi olabilecektir.

 

Türkiye, NATO’nun genişlemesine hiçbir zaman karşı çıkmamıştır. Buna karşılık örgüte yeni üyeler alınırken, kendi çıkarlarını da düşünen akılcı bir politika izlemektedir. İsveç’in NATO üyeliği konusunda da benzer hususlar düşünülmektedir. Bir yandan bu ülkenin teröre sağladığı destekten vazgeçmesi temin edilirken, diğer yandan ABD ile sorun olan konularda (F-16, F-35 satışı, terörle mücadele konusunda daha fazla destek sağlanması gibi) bazı taleplerinin karşılanmasını beklemektedir.

 

Nevzat KUTLU

Tv 55
Bektaş Yusuf Kendi ellerimizle yaktık dünyayı! RUSYA’DA NELER OLUYOR - II Osmanlı’da Gerileme Nasıl Başladı? Türkiye NATO ve Batı dışında kalmaya hazır mı? Dağlık Karabağ'ın Sonu: Batının Eylemsizliği Azerbaycan ve Rusya'yı Nasıl Etkinleştirdi? İSRAİL HAMAS SAVAŞI 2023 İsrail Hamas Çatışması Amerika'da Nasıl Algılanıyor? Özgür Özel ya da İtiraz Kültürünün Geri Dönüşü İsrail savaşı kazanacak ama Hamas'a karşı savaşı kaybedecek mi? ERDOĞAN’IN YUNANİSTAN ZİYARETİ YEMEN, HUSİLER VE KIZILDENİZ GÜVENLİĞİ Türk Üniversitelerinde Afrikalı Öğrenci Sorunu TÜRKİYE CUMHURİYETİ BİR TÜRK DEVLETİDİR!.. İSKOÇYA’YA MÜSLÜMAN BAŞBAKAN: KÜRESELLEŞME BUNUN NERESİNDE? Konu şiddet ama... YENİ BİR HİKAYE YAZILMASINI BEKLİYORUZ! HANİYE CİNAYETİ VE ORTADOĞULAŞMAK YENİ BELEDİYE BAŞKANLARININ STOPER SORUNU AVRUPA’DA MİLLİYETÇİLİK HORTLUYOR MU? MİLLİYETÇİLER İKTİDAR OLAMAZ! YEREL SEÇİMLER ÖNCESİNDE TÜRK MİLLETİNE UYARILAR!.. İLLÜZYON! UKRAYNA’DA MUHTEMEL BAHAR OPERASYONU- 2024 Balkanlarda Osmanlı Mirası (2)- Geçici Evlilik İktidarın hataları Türkiye muhalefetine gelecek için umut veriyor WHATSAPP ÜZERİNDEN VATAN SAVUNMASI! RUSYA’DA TERÖR SALDIRISI MELEZLEŞEN SİYASET ÇOK DÜŞÜNDÜRÜCÜ! Ulaşım Zamları Ve "Rasyonel" Düşünmek AMEDSPOR ÇITAYI YÜKSELTTİ: ERSUN YANAL BAŞARILI OLABİLECEK Mİ? NATO’NUN GENİŞLEMESİ: FİNLANDİYA’NIN NATO ÜYELİĞİ YENI BALKANLAR VE ESKI SORUNLAR... Balkanlarda Türk Mirası 21 Mayıs seçimi ve Batı Trakya Türk Azınlığı Türkiye'nin Gizli Sorunu: Ekonomik İşgal DNA Sonuçlarımız ve Etnik Kimliğimiz? KÜRTÇÜLÜK DÖNÜŞÜR MÜ, DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR Mİ? VİZESİZ AVRUPA VE 300 MİLYAR DOLAR VAATLERİ ÜZERİNE Seçim Sonrası Dış Politika PROF. DR. YUSUF HALACOĞLU: TÜRKİYE'NİN GELECEĞİ İÇİN BU TEDBİRLERİ ALMAK GEREKİYOR BULGARİSTAN SEÇİM SONUÇLARI: Yine, yeniden! Yine, sil baştan... Amerikan Devlet Biyografisi 14 Mayıs Seçimlerinde Küçük Partilerin Rolü Bulgaristan'da Arkası Gelmeyen Seçimlere Tamam mı Devam mı? Türkiye, Biden'ın 2. demokrasi zirvesine davetli listesinden neden çıkarıldı? TÜRKİYE - MISIR İLİŞKİLERİNİN NORMALLEŞMESİ RUSYA’DA NELER OLUYOR? Atatürk Kurtuluş savaşından sonra neden Selanik’e kadar Şehirleri İşgal Etmedi? Osmanlı İmparatorluğu Neden Sanayileşemedi? Ortaçağ Avrupa’sında din anlayışı, kilise-yönetim ilişkisi ve günümüz Türkiyesindeki durum SURİYE İLE İLİŞKİLERİN NORMALLEŞMESİ Rusya'da Kıpırdanma Henüz Birmiş Sayılmaz Osmanlılar Balkanlar'da İslamlaşmayı Zorladı mı? Rusya'da Wagner ile Suriye'de ÖSO Benzerliği Yabancı gözü ile Türkiye Ekonomisi Emin Erman: Osmanlı neden Balkanlara Anadolu’dan daha çok önem verdi? Seküler Milliyetçilik ve Türk İslam Sentezi İSVEÇ VE FİNLANDİYA’NIN NATO ÜYELİĞİ Türk Cumhuriyetleri ve Demokrasi: Kırgızistan'daki Darbe Girişimi İddiaları Türkiye’nin Mülteci Sorunu ERDOĞAN’IN YENİ DÖNEMİNDE TÜRK DIŞ POLİTİKASI Çipras Kaybedince İstifa Etti, Peki Ya Bizdekiler? TEKKEKÖY'ÜN HAVASI ZEHİRLENEBİLİR! ETİ BAKIR ENDÜSTRİYEL ALAN OLUYOR, METEOROLOJİ ARAZİSİ MAHKEMELİK GALATASARAY'IN TRANSFERLERİ NASILDI? DERBİYİ KİM KAZANIR? SAMSUNSPOR'A YAN BAKILMIYOR, SÜPER LİG! DERBİ TARİHİNİN SEYİRCİ REKORU: FENERBAHÇE GALATASARAY Şeyda Ateş: Samsunspor'da Veratti Göndemde FENERBAHÇE SAMSUNSPOR MAÇ HİKAYESİ TV 55'TE ÖZCAN PEHLİVANOĞLU: SURİYE MESELESİ BAŞIMIZI AĞRITMAYA DEVAM EDECEK SAMSUNSPOR GALATASARAY MAÇ ÖNCESİ ÖZEL GÖZTEPE 2 SAMSUNSPOR 2, AVRUPA AŞKINA MÜTHİŞ DÖNÜŞ, MEHMET YILMAZ YORUMLADI, SÜPER LİG 26. HAFTA SAMSUN'DA DEPREM TEHLİKESİ NE KADAR? UZMANLAR NE DİYOR? SAMSUNSPOR BAŞKANI YÜKSEL YILDIRIM'DAN YENİ STAD PROJESİYLE İLGİLİ BOMBA AÇIKLAMA GALATASARAY 0 FENERBAHÇE 0, YABANCI DERBİ! CANER AKINÖZEL İLE ERDEM YILDIZ YORUMLUYOR SAMSUNSPOR RİZESPOR'A NEDEN YENİLDİ? NTCAM'IN CEZASI MÜEBBET Mİ? DEFANS YAPMAK AYIP DEĞİL REIS HOCA! EYÜPSSPOR 1 BEŞİKTAŞ 3, ÖZCAN PURDE İLE SÜPER LİG 25. HAFTA MAÇ SONRASI ÖZEL Hasan İpek, Belediye Gerçeklerini Böyle Açıkladı! İNSTAGRAM TEPESİNİN OKÇULARI İMRALI SÜRECİ VE BOP TEHLİKESİ: SON GELİŞMELER SURİYE VE ORTADOĞU'DAN BAĞIMSIZ DEĞİL YÜKSEL YILDIRIM'IN TRANSFER LİSTESİ SIZDI MI? SAMSUNSPOR SİVASSPOR MAÇI VE FUTBOLDA İNTİKAM VAR MI? AKIN ÜNER'DEN CANLI YAYIN: KONU SAMSUNSPOR'DA TRANSFER LOS ANGELES PROTESTOLARI TÜRKİYE'Yİ NEDEN ÇOK İLGİLENDİRİYOR? ATAKUM SAHİLİNDE SICAK GELİŞMELER SAMSUN'A BATI ÇEVRE YOLU GELİYOR ALMANYA 2. DÜNYA SAVAŞINDAN SONRA BUNU İLK KEZ YAPIYOR! SAMSUNSPOR'DA ANTALYASPOR YENİLGİSİ TARTIŞILIYOR: KÖTÜ GİDİŞİN SORUMLUSU KİM? SAMSUNSPOR'DAN 2 TRANSFER, GALATASARAY - TRABZONSPOR KUPA FİNALİ, MANSUR YAVAŞ VE DEVLET ADAMLIĞI KONYASPOR 0 SAMSUNSPOR 1 FATİH ÇAKIR İLE DEPLASMAN ZAFERİNİN KISA HİKAYESİ OSİMHEN TAMAM BİR YILDIZ YOLCU, SAMSUNSPOR AVRUPA'YA NASIL GİDER, İSMAİL KARTAL'DAN SÜPER LİGE KANCA ÖZGÜR ÖZEL'E YAPILAN SALDIRIYA CHP SAMSUN TEŞKİLATINDAN SERT TEPKİ KİM KAZANIR? SAMSUNSPOR EYÜPSPOR! İKİ TAKIMI EN İYİ TANIYAN İSİM ÖZCAN PURDE İLE FUTBOL ZAMANI Samsun'daki Heyelan Felaketiyle İlgili Gerçekler ZAFER PARTİSİ ALAÇATI'DA GÖVDE GÖSTERİSİ YAPTI CHP MİTİNGİNDE MEYDAN DOLDU TAŞTI! BÜTÇE FAİZE GİDİYOR, BAYRAKLAR NERDE KULLANILDI? KİM ÜÇÜNCÜ OLACAK? AHMET YESEVİ’DEN F TİPİ TARİKATÇILIĞA NASIL GELDİK? İMPARATORLUKLAR ÇAĞI GERİ GELİYOR: TRUMP VE PUTİN DÜNYA'YI YENİDEN PAYLAŞIYOR! HADİ GEL SELANİK’E GERİ DÖNELİM YILLAR GEÇSEDE VAZGEÇMEDİK! "BU DÜZEN DEĞİŞMELİDİR!" Türkiye’de Kadın’a yönelik Cinayetler ve Sebepleri? Emanetin İzinde: Atatürk’ün Mirası ve Bizim Sorumluluğumuz BİLİMSELLİK, TARİHSELLİK, EVRENSELLİK, NEDENSELLİK, AKILCILIK, DOĞALLIK VE İZM'LERİN AĞINDA İNSAN TUSAŞ SALDIRISINDAN ÇIKARILACAK ÜÇ SONUÇ Narin Cinayeti: Sanıkların Sessizliği ve İş birliği Nedenleri SAVAŞ OLMASIN AMA OLUYOR İŞTE! Genç nesillerin kitap okuma alışkanlıklarını artırmak için ne yapmalı? KAÇ TAVŞANTEPEMİZ VAR ACABA? DEVLETİ SORGULAMAK NE HADDİME ! Ortadoğu Sorunlarında Türkiye ve Mısır Arasındaki Rekabet SÜPER LİGDE GERÇEKLEŞEN 23 TRANSFER Cumhuriyetimizin Önemi MÜBADELE 102 YAŞINDA, SAMSUN'DA ANMA ETKİNLİKLERİ VE MISIR UNU METAFORU ÜZERİNDEN BİR ANALİZ! SAMSUN'DA DEV OPERASYON: 37 GÖZALTI, SAMSUNSPOR KONYASPOR DEPLASMANINDA, ÇERNOBİLE DRON SALDIRISI DEM PARTİDEN BAHÇELİ'YE GEÇMİŞ OLSUN TELEFONU, TRUMP İLE PUTİN NE GÖRÜŞTÜ? ÇİFTİKTE ÇİÇEKÇİ YANGINI ATAKUM'UN EN DEĞERLİ ARAZİLERİ SATILIYOR, BÜYÜKŞEHİR MECLİS GÜNDEMİ HASAN İPEK İLE KUZEY IŞIKLARINDA TRABZONSPOR 1 EYÜPSPOR 0, ÖZCAN PURDE: MAÇIN HAKKI BERABERLİKTİ, SONUÇ EN ÇOK SAMSUNSUNSPOR'A YARADI PEHLİVANOĞLU: HUKUK VE ADİL YARGILAMA İSTİYORUZ ON MADDEDE NOEL VE YILBAŞI MEVZUSU BAŞAKŞEHİRSPOR 4 SAMSUNSPOR 0, MEHMET YILMAZ İLE MAÇ SONU ÖZEL Uluslararası Sporlarda Başarılı Olmak İçin ne Yapılmalı SAMSUNSPOR 2 GAZİANTEP FK 1 MEHMET YILMAZ VE AKIN ÜNER İLE MAÇ HİKAYESİ SAMSUNSPOR, YARATILMIŞ KIRMIZI KARTA RAĞMEN BEŞİKTAŞ DEPLASMANINDAN PUANLA DÖNDÜ SAMSUN ÜNİVERSİTESİ CANİK'TEN AYRILIYOR MU? YETKİLİLER VE CANİKLİLER NELER SÖYLÜYOR? SAMSUN'DA KENTSEL DÖNÜŞÜM SULANDIRILMASIN! TRABZONSPOR 5 ANTALYASPOR 0, İŞTE FIRTINA BU! ÖZCAN PURDE İLE MAÇ SONU ÖZEL SAMSUNSPOR DURDURULAMIYOR: ÖZCAN PURDE KAYSERİSPOR DEPLASMANINDA TEK GOLLE GELEN 3 PUANI YORUMLADI Atakum Sahilinde Neler Oluyor?