TOMRİS, BÜYÜK KİROS’UN EVLİLİK TEKLİFİNE NE CEVAP VERECEK?
Asya Balkan Stratejik Araştırmalar Merkezi uzmanlarının katkılarıyla senaryosu hazırlanan fantastik tarih programı Zaman Yolcusu Zamira'da Dünya tarihinin ilk kadın hükümdarı Tomris’e Perslerin efsanevi İmparatoru Büyük Kiros’tan gelen izdivaç teklifine ne cevap verildiğini öğreneceğiz.
Zaman Mekan Televizyonunun İstanbul stüdyolarından bizi izleyen herkesi selamlıyorum. Asya Balkan Stratejik Araştırmalar Merkezi uzmanlarının katkılarıyla senaryosu hazırlanan fantastik tarih programımız, Zaman Yolcusu Zamira başlıyor.
İlkçağ muhabirlerimizden Defne Demeter milattan önce 527 yılı sonbahar aylarında Asya içlerindeki Seyhun Boylarında, Sakaların hükümdarı Tomris’in otağının hemen önünde bizi bekliyor.
Sevgili Defne, bize dünya tarihini değiştirmeye aday bir evlilik teklifine nasıl cevap verildiği anlatacak. Konuya ilişkin tüm ayrıntıları öğrenmek için birazdan kendisine bağlanacağız.
Biz bağlantıyı kurmaya çalışırken Zaman Mekân Makinesi ekranlarından bizi izleyenlere teşekkür ediyor ve kanalımıza abone olmalarını rica ediyoruz.
***
Sevgili Defne, 2025 yılından, İstanbul stüdyolarından selamlar. Aramızda 2550 yıldan fazla zaman farkı var. Ancak buradaki herkes, orada neler olduğunu merak ediyor. Anlatır mısın?
Türkistan coğrafyasının köklerinin yer aldığı Saka Topraklarından bizi izleyen herkesi selamlayarak sözlerime başlamak istiyorum. Burada bir yönüyle tarihin magazin tarafını ilgilendiriyor gibi görünse de aslında dünya tarihinin akışını değiştirecek çok ilginç bir izdivaç teklifine ne cevap verileceğini takip etmek üzere buraya geldik.
Açıkçası durumu tam olarak kavrayabilmemiz için biraz daha ayrıntıya ihtiyacımız var. Evlilik teklifini yapan kim, teklif kime yapıldı? Ve daha da önemlisi bu evlilik teklifi neden bu kadar önemli?
Durumu şöyle özetleyelim: Günümüzde dünyanın en güçlü ve en geniş topraklara hükmeden İmparatorluğu olan antik Pers devleti Ahamenişlilerin lideri Büyük Kiros şu an itibarıyla İran, Anadolu, Mezapotamya ve Türkmenistan coğrafyasını yönetiyor. Yine Mısır ve Suriye, Perslere yıllık vergi gönderiyor. İmparator Kiros’un bir türlü kontrol altına alamadığı kuzey doğu komşuları Saka Türkleriyle yıllardır süren sürtüşmelerine son vermek için beklenmedik bir evlilik teklifiyle bugün Kraliçe Tomris’in kapısı çalındı. Görücü gönderilen Pers elçileri şu anda Kraliçe Tomris’in otağında görüşme halindeler. Biz de gelecek cevabı merakla bekliyoruz.
Gerçekten ilginç ve merak uyandıran bir teklifle karşı karşıyayız. Büyük Kiros, daha önce Kraliçe’yle karşılaştı mı? Yani orta yerde bir aşk söz konusu mu? Yoksa tam anlamıyla siyasi bir evlilik teklifi mi söz konusu?
Kraliçe Tomris ve Büyük Kiros’un herhangi bir ortamda birbirlerini görmediklerini biliyoruz. Muhtemelen her iki hükümdarın birbirleri hakkında anlatılan tasvirlerden haberi vardır. Kraliçe Tomris, uzun boylu, at sırtında günlerce yol alacak kadar dayanıklı, yeri geldiğinde savaş meydanlarında kılıç sallayacak kadar güçlü bir kadın olduğunu rahatça söyleyebiliriz. Büyük Kiros ise kurnaz bir strateji ustası ve iyi tahsil görmüş bir devlet adamı olarak biliniyor. Bu evliliğin gerçekleşeceğini düşünen kaynaklar, ikilinin birbirini tamamlayan yönlerine dikkat çekiyor. Pers İmparatorluğunun sınırlarının Çin’e kadar uzanmasına vesile olacağına inanıyor.
Persler ve Sakaların uzun süredir savaştıkları biliniyor. İki düşman ülkenin hükümdarlarının evlenmesi tarihte pek rastlanan bir olay değil. Büyük Kiros’un nu hamlesini diplomasi yeteneğine mi bağlamak lazım? Daha önce bu türden siyasi evlilikleri olmuş muydu? Bu konuları biraz daha açmanı rica ediyorum.
Tahmin edebileceğiniz gibi Büyük Kiros’un birçok cariyesi var. Ancak asıl eşi, bundan birkaç sene önce vefat eden ve güzelliğiyle tanınan Kasandane, soylu bir Pers kadınıydı. Büyük Kiros’a bu evlilik teklifi fikrini uyandıran daha ziyade Saka Kraliçesi Tomris’in hayat öyküsü gibi görünüyor. Sakaların en güçlü boylarından Massagetlerin prensesi olan Tomris, düşman bir Saka boyunun veliahtı Rüstem ile evlenerek ülkenin birliğine büyük katkı sağlamıştı. Babasının vefatı üzerine tek varis olarak Massagetlerin lideri haline gelen Tomris’in eşi Rüstem, iki yıl kadar önce Perslerle savaşırken hayatını kaybedince Tomris, bir zamanlar rakip olan iki boyun tek lideri haline geldi ve Saka Kralçesi olarak ülkesini yönetmeye başladı. Kraliçenin bu öyküsünü bilen Büyük Kiros, ona benzer yollardan iki ülkeyi birleştirmeyi teklif ediyor. Evlilik gerçekleşirse düşman iki ülke, kendiliğinden birleşmiş olacak. Ancak Tomris’i ve Saka Türklerinin geleneklerini iyi bilen gözlemciler, Kraliçe’nin severek evlendiği kocası Rüstem’in katillerinden gelen evlilik teklifine olumlu bakacağından emin görünmüyorlar.
Peki Büyük Kiros’un görücülük göreviyle gönderdiği elçiler ne zamandır Kraliçenin otağındalar ve görüşmenin ne kadar sürmesi bekleniyor?
Sevgili Zamira, tam da bu soruyu sorarken otağın önünde bir hareketlilik başladı. Pers elçileri şu anda dışarı çıkıyorlar ve görebildiğim kadarıyla yüzleri son derece asık bir halde. Öyle anlaşılıyor ki Kraliçe Tomris, düşmanlarından gelen siyasi evlilik teklifini kabul etmemiş. Bundan sonraki gelişmeleri takip edeceğiz, ancak büyük bir olasılıkla Kraliçe Tomris, evlilik teklifini kabul etmeyerek iki ülke arasındaki savaşın devamı yönünde tutum almış gibi görünüyor.
Evet sevgili Defne, bundan sonraki dönemde neler olacak, bunu yine senden öğrenmeye devam edeceğiz. Sana teşekkür ediyorum.
Değerli izleyiciler, zaman mekan tv İstanbul stüdyolarından bugünkü haber bültenimizin sonuna geldik. Ayrılırken kanalımıza abone olmanızı rica ediyor, bizi izlediğiniz için teşekkür ediyoruz.
